Tranh tết

Mỗi dịp Tết đến xuân về, bên cạnh hoa mai, bánh chưng hay câu đối đỏ, tranh Tết là một phần không thể thiếu trong không gian đón năm mới của người Việt. Không chỉ đơn thuần là vật trang trí, tranh Tết còn mang trong mình giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc, gửi gắm những lời chúc may mắn, tài lộc và bình an cho năm mới. 

Từ những dòng tranh dân gian truyền thống như Đông Hồ, Hàng Trống đến các mẫu tranh Tết hiện đại, nghệ thuật chơi tranh ngày xuân đang dần được khơi lại và phát triển mạnh mẽ trong đời sống hiện đại. Hãy cùng khám phá ý nghĩa, lịch sử và xu hướng tranh ngày Tết qua bài viết dưới đây.

Tranh tết là gì?

Tranh tết là một dòng tranh dân gian được người Việt sử dụng trang trí vào dịp Tết Nguyên Đán giúp tô điểm không gian sống và gửi gắm những ước vọng tốt đẹp cho năm mới. Đây là một nét văn hóa truyền thống, thể hiện tinh thần lạc quan, niềm tin vào sự sung túc, bình an và may mắn.

Tranh Tết có thể là:

• Tranh dân gian truyền thống: như tranh Đông Hồ, Hàng Trống, Kim Hoàng với hình ảnh gần gũi như gà, lợn, cá chép, em bé, ông công ông táo…
• Tranh hiện đại cách tân: sử dụng chất liệu như canvas, gỗ ép, in kỹ thuật số với thiết kế mang thông điệp chúc Tết, phong thủy, tài lộc…

Treo tranh ngày Tết không chỉ là để làm đẹp nhà cửa, mà còn mang ý nghĩa cầu mong điều lành, thể hiện thẩm mỹ và văn hóa tâm linh đặc trưng của người Việt.

Nguồn gốc và lịch sử tranh Tết Việt Nam

Tranh Tết là một nét văn hóa truyền thống lâu đời của người Việt, xuất hiện từ thời Lý – Trần (thế kỷ 11–14) với những ván khắc gỗ in tranh phục vụ thờ cúng và lễ hội. Đến thời Lê sơ (thế kỷ 15), kỹ thuật tranh in phát triển mạnh, hình thành các dòng tranh dân gian nổi tiếng như Đông Hồ, Hàng Trống, Kim Hoàng – chuyên sản xuất tranh phục vụ Tết cổ truyền.

Từ xưa, tranh Tết được xem là một thú chơi tao nhã, phản ánh khát vọng phúc – lộc – thọ, an khang, thịnh vượng đầu năm. Người dân có tục lệ gỡ tranh cũ – treo tranh mới như một cách “tống cựu nghinh tân”. 

Nội dung tranh thường là linh vật năm mới, phong cảnh, đời sống nông dân, hay các hình ảnh mang ý nghĩa may mắn. Dù từng mai một do hiện đại hóa nhưng tranh Tết đang dần được phục hồi và sáng tạo lại trong đời sống hiện đại, trở thành một phần không thể thiếu của không khí Tết truyền thống Việt Nam.

Ý nghĩa của tranh tết dân gian

Tranh Tết dân gian không chỉ là một hình thức trang trí trong dịp Tết Nguyên Đán mà còn là biểu tượng văn hóa chứa đựng nhiều giá trị tinh thần, đạo lý và ước vọng sâu sắc của người Việt. Mỗi bức tranh là một “thông điệp đầu năm” gửi gắm mong muốn phúc – lộc – thọ – tài – an cho gia đình và xã hội.

Cầu may mắn, tài lộc

Nhiều bức tranh dân gian như “Lợn đàn”, “Gà mẹ con”, “Tiến tài – Tiến lộc” tượng trưng cho sự sung túc, đông con nhiều cháu, phát đạt và thịnh vượng. Treo tranh trong nhà dịp Tết được xem là cách thu hút vượng khí và tài lộc cho năm mới.

Mang thông điệp nhân văn, đạo đức

Tranh như “Vinh hoa – Phú quý”, “Gà thư hùng”, “Lý ngư vọng nguyệt” truyền tải các giá trị truyền thống như hiếu thảo, chăm học, trung thực, nhân nghĩa… Đây là cách ông bà xưa dạy con cháu qua hình ảnh, dễ hiểu, dễ nhớ.

Kết nối với tổ tiên và truyền thống dân tộc

Tranh Tết không chỉ đẹp mà còn gợi nhớ về ký ức Tết xưa, về làng quê, về phong tục cội nguồn. Treo tranh là một cách gìn giữ di sản văn hóa, giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng bản sắc Việt.

Cầu bình an, xua đuổi điều xui rủi

Một số bức tranh như “Ngũ hổ”, “Tứ quý”, “Thiên hạ thái bình” mang yếu tố phong thủy và tâm linh, dùng để trấn trạch, xua tà, cầu bình an cho gia đình trong suốt năm.

Mang lại niềm vui và tinh thần lạc quan đầu năm

Nhiều bức tranh có màu sắc tươi sáng, hình ảnh vui nhộn như “Chăn trâu thổi sáo”, “Đám cưới chuột”, “Đánh ghen”… phản ánh đời sống thường nhật với giọng điệu hóm hỉnh, tạo nên bầu không khí ấm áp, vui vẻ và lạc quan trong dịp Tết.

Tranh Tết dân gian không chỉ là nghệ thuật tạo hình, mà còn là tấm gương phản chiếu tâm hồn người Việt, nơi lưu giữ những ước mong tốt đẹp, đạo lý sống và giá trị truyền thống. Việc treo tranh trong ngày Tết chính là cách để đón xuân với lòng thành kính, niềm tin và hy vọng vào một năm mới an lành, hạnh phúc.

Các dòng tranh Tết nổi bật

Dưới đây là các dòng tranh ngày Tết nổi bật trong văn hóa Việt Nam, được yêu thích và sử dụng phổ biến trong mỗi dịp Tết cổ truyền:

Tranh Đông Hồ

Tranh Đông Hồ là dòng tranh dân gian truyền thống của Việt Nam, xuất phát từ làng Đông Hồ (Bắc Ninh), nổi bật với kỹ thuật in ván khắc gỗ và màu sắc tự nhiên. Đây là loại tranh thường được treo trong dịp Tết Nguyên Đán mang ý nghĩa trang trí, cầu may mắn và truyền tải giá trị đạo đức.

Tranh Đông Hồ nổi bật với đặc điểm in thủ công bằng ván khắc gốc, mỗi màu là một bản in riêng. Tranh được vẽ trên nền giấy dó quét điệp (vỏ sò nghiền) tạo độ óng ánh cho bức tranh. 

Tranh Đông Hồ có màu sắc từ vật liệu tự nhiên như lá cây, than tre, gạch non… Nội dung tranh gần gũi, giàu hình tượng trong đời sống, phong tục, giáo dục nhân cách…. 

Chủ đề tranh Đông Hồ tiêu biểu là tranh lợn đàn, gà mẹ con, cá chép trông trăng, đám cưới chuột, hội làng… Mỗi bức tranh đều mang không khí Tết tươi vui, lạc quan và giàu tính nhân văn. 

Tranh Đông Hồ không chỉ là tranh ngày Tết mà là tấm gương văn hóa phản ánh tinh thần, đạo lý và ước vọng của người Việt. Treo tranh Đông Hồ ngày xuân là cách để giữ gìn hồn dân tộc và chúc phúc cho một năm mới an khang, thịnh vượng.

Tranh Hàng Trống

Tranh Hàng Trống là một dòng tranh dân gian truyền thống, ra đời từ thế kỷ 16 – 17, chủ yếu được sáng tác và buôn bán tại khu phố Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Khác với tranh Đông Hồ thiên về đời sống nông thôn, tranh Hàng Trống mang đậm chất tôn giáo – tín ngưỡng – lễ nghi và thường được treo trong dịp Tết, rằm, lễ hội hoặc trong thờ cúng.

Tranh Hàng Trống có đặc điểm nổi bật là in nét bằng ván khắc gỗ trên giấy dó, sau đó được vẽ tay thủ công bằng màu nước (nét riêng so với tranh Đông Hồ in hoàn toàn). Màu sắc tranh tươi sáng, sống động mang tính nghệ thuật cao. 

Tranh Hàng Trống có phong cách khá cầu kỳ nhưng mềm mại, thanh toát và có ảnh hưởng từ nghệ thuật cung đình. 

Chủ đề tranh tết tiêu biểu gồm: 

• Tâm linh – tín ngưỡng: Tranh Ngũ hổ, Tứ quý, Thập điện Diêm Vương, Phật bà Quan Âm, Thần hộ mệnh – dùng để treo thờ, cầu an, trấn trạch.
• Trang trí ngày Tết: Tranh Tứ bình, Tiên nữ, Em bé ôm gà, Tiến tài – Tiến lộc – mang tính chúc phúc, may mắn và thẩm mỹ.
• Phong cảnh, hoa lá: Lan, mai, sen, đào… với bố cục đối xứng, thể hiện sự thanh tao và hài hòa.

Tranh Hàng Trống là đại diện tiêu biểu cho mỹ thuật truyền thống kinh đô Thăng Long, mang vẻ đẹp vừa tâm linh, vừa tinh tế, rất thích hợp treo trong dịp Tết để cầu an – chúc phúc – nâng tầm thẩm mỹ. Trong không gian ngày xuân, một bức tranh Hàng Trống không chỉ làm đẹp ngôi nhà mà còn khơi dậy chiều sâu văn hóa và hồn dân tộc.

Tranh Kim Hoàng 

Tranh Kim Hoàng là một dòng tranh dân gian truyền thống của Việt Nam, có nguồn gốc từ làng Kim Hoàng (xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Tây cũ – nay thuộc Hà Nội). Cùng với Đông Hồ và Hàng Trống, tranh Kim Hoàng từng là một trong ba dòng tranh Tết nổi bật nhất của miền Bắc thời xưa.

Khác với tranh Đông Hồ được in từ ván khắc gỗ rồi tô màu đơn giản hay tranh Hàng Trống chủ yếu vẽ tay, tranh Kim Hoàng nổi bật bởi sự kết hợp tinh tế giữa kỹ thuật in nét và tô màu thủ công. 

Một đặc điểm dễ nhận biết của tranh Kim Hoàng là nền tranh được in trên giấy hồng điều (giấy đỏ), tạo cảm giác ấm áp và rực rỡ ngay từ cái nhìn đầu tiên. Sau đó, nghệ nhân sẽ tô điểm thêm bằng tay bằng các chất liệu tự nhiên như màu son, mực nho giúp bức tranh trở nên sống động và đầy sức hút. 

Nội dung tranh thường xoay quanh các biểu tượng mang lại may mắn và phúc lộc đầu năm như gà, lợn, cóc, chim chóc, cùng những khung cảnh sinh hoạt làng quê đậm chất dân gian, thể hiện ước vọng bình an, sung túc trong năm mới.

Nhờ đó, mỗi bức tranh không chỉ mang giá trị nghệ thuật cao mà còn toát lên vẻ đẹp dung dị mà trang nhã. Tranh Kim Hoàng thường được treo trong dịp Tết cổ truyền như một biểu tượng của niềm tin vào năm mới an khang, thịnh vượng và bình yên.

Tranh thư pháp

Tranh thư pháp là hình thức thể hiện chữ viết nghệ thuật trên chất liệu giấy, vải, gỗ… theo phong cách thư pháp Hán – Nôm hoặc thư pháp Quốc ngữ. Vào dịp Tết, tranh thư pháp thường được treo trong nhà hoặc tặng nhau như một lời chúc năm mới phúc lộc, an khang, trí tuệ và thành công.

Đặc điểm của tranh thư pháp Tết: 

• Chữ viết: Được tạo hình bay bổng, uốn lượn, mang tính biểu cảm mạnh.
• Màu sắc thường dùng: nền đỏ/ vàng – mực đen → tượng trưng cho may mắn, phát tài.
• Kết hợp cùng hình ảnh: hoa mai, hoa đào, tre trúc, chim hạc, mặt trời, núi sông…
• Chất liệu phổ biến: giấy đỏ, giấy gió, gỗ, đá, vải lụa…

Các chủ đều chữ phổ biến dịp tết gồm chữ Phúc, Lộc, Thọ, Tâm, Nhẫn, Hiếu, Đức, Trí, Nghĩa, Tài…

Tranh thư pháp là linh hồn nghệ thuật chữ viết trong ngày Tết, không chỉ làm đẹp không gian mà còn truyền tải lời chúc ý nghĩa, triết lý sống sâu sắc và giá trị tinh thần nhân văn. Dù theo lối truyền thống hay hiện đại, tranh thư pháp vẫn giữ được vị trí trang trọng trong văn hóa Tết của người Việt.

Tranh ngày Tết hiện đại 

Tranh ngày Tết hiện đại là những tác phẩm nghệ thuật được sáng tạo theo phong cách mới, sử dụng kỹ thuật và chất liệu hiện đại như in canvas, gỗ ép, kỹ thuật số, kết hợp yếu tố truyền thống (chữ thư pháp, hoa mai, con giáp…) với tư duy thẩm mỹ đương đại. Loại tranh này được sử dụng rộng rãi để trang trí nhà cửa, văn phòng, cửa hàng, quán cà phê vào dịp Tết Nguyên Đán.

Tranh ngày Tết hiện đại có đặc điểm là sử dụng chất liệu đa dạng (in canvas, khung gỗ MDF, decal, vải, giấy mỹ thuật, đèn led, v.v.), thiết kế tối giản, tinh tế, trẻ trung, sáng tạo và kỹ thuật sản xuất công nghiệp. 

Các chủ đề chính gồm chữ thư pháp cách tân, con giáp năm mới, phong thủy, tài lộc, tranh trừu tượng tết, tranh gia đình sum vầy, tranh lễ hội…

Tranh ngày Tết hiện đại là sự giao thoa giữa truyền thống và sáng tạo, mang đến diện mạo tươi mới cho không gian sống và tinh thần Tết. Dù thay đổi về chất liệu và hình thức, tranh hiện đại vẫn giữ trọn giá trị cốt lõi: chúc phúc – trang trí – gìn giữ hồn Tết Việt trong một thời đại mới.

Cách chọn tranh Tết phù hợp cho từng không gian

Chọn tranh Tết không chỉ để trang trí mà còn mang ý nghĩa thu hút tài lộc, tạo không khí ấm áp và thể hiện cá tính gia chủ. Dưới đây là gợi ý tranh phù hợp cho từng khu vực:

Phòng khách – Nơi đón tài lộc và thể hiện cá tính gia chủ

Phòng khách là không gian trung tâm, nơi tiếp đón khách và tụ họp gia đình dịp Tết, vì vậy cần chọn những bức tranh:

• Chủ đề chúc phúc, phát tài, phát lộc: như tranh Phúc – Lộc – Thọ, Mã đáo thành công, Thuận buồm xuôi gió,…
• Tranh linh vật năm mới (theo 12 con giáp), ví dụ: năm Rồng có thể chọn tranh rồng vàng, rồng vờn mây.
• Tranh hoa mai, hoa đào, tượng trưng cho sự khởi đầu mới, vượng khí, sắc xuân.

Lưu ý: Ưu tiên tranh khổ vừa đến lớn, màu sắc tươi sáng, phù hợp tường nền sáng để tạo điểm nhấn ấn tượng.

Phòng thờ – Không gian tâm linh, trang nghiêm

Phòng thờ là nơi thể hiện lòng thành kính với tổ tiên nên tranh treo cần đề cao tính truyền thống và trang nghiêm:

• Tranh thờ dân gian như: tranh Ngũ Hổ, tranh Ông Công – Ông Táo, tranh Tổ tiên (tranh Đông Hồ, Hàng Trống).
• Tranh chữ thư pháp: chữ Đức, Tâm, An, Hiếu,…
• Tránh những tranh quá sặc sỡ, hiện đại, hình ảnh không phù hợp với không gian tâm linh.

Phòng bếp hoặc phòng ăn – Nơi sum vầy, ấm cúng

Không gian bếp thường được chọn tranh có chủ đề mang năng lượng tích cực, tạo không khí đầm ấm:

• Tranh lợn đàn, gà mẹ con (tranh Đông Hồ) – biểu tượng của sự sung túc, đông con nhiều cháu.
• Tranh hoa quả, mâm ngũ quả, cảnh gia đình – tăng cảm giác đủ đầy, sum họp.

Làm quà tặng Tết – Sang trọng, mang ý nghĩa chúc mừng

Khi chọn tranh Tết để biếu tặng đối tác, người thân, nên cân nhắc:

• Chất liệu cao cấp: tranh gỗ, tranh in canvas, tranh khảm trai, thêu tay,…
• Ý nghĩa may mắn, tài lộc: Tranh cá chép hóa rồng, hoa mẫu đơn, trúc mai,…
• Phù hợp độ tuổi và mối quan hệ: Tranh rồng, mã đáo tặng người lớn tuổi; tranh hoa lá nhẹ nhàng tặng bạn bè, đồng nghiệp.

Các mẫu tranh Tết bán chạy và được yêu thích

Dưới đây là các mẫu tranh Tết tiêu biểu nhất – được xem là biểu tượng của không khí xuân và văn hóa Tết Việt Nam, đồng thời luôn được nhiều gia đình, doanh nghiệp lựa chọn trưng bày mỗi dịp đầu năm:

Nên mua tranh tết ở đâu uy tín?

Nếu bạn đang tìm kiếm những bức tranh Tết mang đậm bản sắc văn hóa và thẩm mỹ hiện đại, Artnam là một lựa chọn đáng tin cậy không nên bỏ lỡ. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế và thi công tranh trang trí nội thất, Artnam đã khẳng định vị thế là một trong những đơn vị hàng đầu tại Việt Nam chuyên về tranh Tết nghệ thuật, đặc biệt là tranh thư pháp, tranh dân gian cách tân và tranh phong thủy treo Tết.

Các mẫu tranh Tết do Artnam cung cấp không chỉ đảm bảo chất lượng in ấn và độ bền cao, mà còn sử dụng chất liệu an toàn, thân thiện với sức khỏe người dùng. Từ màu sắc, bố cục đến thông điệp trong từng bức tranh đều được chọn lọc kỹ lưỡng, phù hợp với nhiều không gian: phòng khách, sảnh, văn phòng, hoặc dùng làm quà tặng sang trọng dịp đầu năm.

Với mỗi không gian cụ thể, đội ngũ thiết kế và tư vấn của Artnam luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn lựa chọn tranh ngày Tết phù hợp theo phong thủy, tuổi mệnh và phong cách nội thất – giúp không gian trở nên ấm cúng, rực rỡ và đầy tài lộc khi xuân về.

Đặc biệt, ngoài hàng chục nghìn mẫu tranh có sẵn, Artnam còn nhận thiết kế tranh Tết theo yêu cầu cá nhân hóa: từ chủ đề, kích thước, gam màu cho đến chất liệu (canvas, gỗ, mica…). Bạn có thể gửi ý tưởng riêng, và đội ngũ họa sĩ chuyên nghiệp của Artnam sẽ hiện thực hóa thành những tác phẩm độc bản – đậm dấu ấn cá nhân chỉ trong thời gian ngắn.

Để nhận mẫu thiết kế, tư vấn chọn tranh và báo giá nhanh chóng, bạn có thể liên hệ trực tiếp với Artnam qua hotline. Đội ngũ chăm sóc khách hàng luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn từ khâu chọn tranh đến giao hàng tận nơi.

Nếu bạn đang tìm một món quà Tết ý nghĩa hoặc muốn lưu giữ nét đẹp truyền thống, đừng bỏ qua bộ sưu tập Tranh dân gian của Artnam nơi tinh hoa văn hóa Việt được tái hiện sống động.