Vincent van Gogh – biểu tượng bất tử của hội họa thế giới, ông không chỉ gây ấn tượng bằng màu sắc rực rỡ mà còn bởi những câu chuyện cảm xúc ẩn sâu trong từng nét vẽ. Trong số đó, loạt bức tranh hoa hướng dương của Van Gogh chính là tấm gương phản chiếu tâm hồn cô đơn và đầy day dứt của ông. Hãy cùng Artnam khám phá ý nghĩa đặc biệt đằng sau những tác phẩm này.
Giới thiệu về họa sĩ Van Gogh
Vincent van Gogh (1853–1890) là một trong những họa sĩ hậu ấn tượng nổi bật nhất của Hà Lan, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử nghệ thuật thế giới. Dù bắt đầu theo đuổi hội họa khá muộn – ở tuổi 27 – nhưng ông đã cống hiến trọn vẹn tâm huyết và cảm xúc vào từng tác phẩm. Cuộc sống của Van Gogh đầy rẫy những thử thách: nghèo đói, bệnh tật và sự xa lánh từ xã hội.

Tranh của ông nổi bật với những gam màu nóng rực rỡ, nét vẽ táo bạo, mạnh mẽ và thể hiện rõ cái nhìn chủ quan đầy xúc cảm với thế giới xung quanh. Mặc dù không được công nhận trong suốt cuộc đời, tên tuổi Van Gogh đã thực sự tỏa sáng sau khi ông qua đời và trở thành biểu tượng nghệ thuật truyền cảm hứng sâu sắc cho nhiều thế hệ họa sĩ và người yêu nghệ thuật sau này.
Bối cảnh ra đời 7 bức tranh hoa hướng dương của Van Gogh
Loạt tranh Hoa Hướng Dương nổi tiếng của Vincent van Gogh được sáng tác vào năm 1888, khi ông chuyển đến Arles, miền Nam nước Pháp. Với mong muốn xây dựng một xưởng vẽ chung cùng họa sĩ Paul Gauguin, Van Gogh đã vẽ những bức tranh này để trang trí “Ngôi nhà Vàng” – không gian chào đón bạn mình. Những đóa hướng dương vàng rực, sống động dưới nét vẽ đầy cảm xúc và kỹ thuật đặc trưng, không chỉ thể hiện khát vọng nghệ thuật mà còn là biểu tượng cho tình bạn và hy vọng của người nghệ sĩ tài hoa.
Trong bức thư gửi em trai Theo vào tháng 8 năm 1888, Vincent van Gogh chia sẻ niềm hứng khởi khi đang vẽ loạt tranh hoa hướng dương, với mong muốn tạo nên một “bản giao hưởng của màu xanh lam và màu vàng”.
Ông đã hoàn thành ba bức đầu tiên và dự định tiếp tục vẽ thêm để trang trí cho “studio chung” với họa sĩ Paul Gauguin tại Arles – nơi được ông gọi là “Ngôi nhà Vàng”. Van Gogh khẳng định: “Không có gì ngoài hoa hướng dương lớn”.
Ngoại trừ hai phiên bản ban đầu, toàn bộ loạt tranh được ông thực hiện trên canvas khổ 30.
Câu chuyện buồn ít ai biết của loạt tranh hoa hướng dương
Ít ai ngờ rằng, sau vẻ đẹp rực rỡ của những bức tranh hoa hướng dương là nỗi đau sâu kín trong tâm hồn Van Gogh. Quãng thời gian sống tại Arles, ông đang cố gắng xây dựng một cộng đồng nghệ sĩ và tìm kiếm sự kết nối, nhưng lại thường xuyên cô đơn và trải qua những cơn suy nhược thần kinh.
Nhiều giả thuyết cho rằng sắc vàng chói lòa trong loạt tranh này không chỉ là biểu tượng của hy vọng, mà còn phản ánh sự bất ổn trong tâm lý của Van Gogh. Việc ông sử dụng quá nhiều chất màu chứa kim loại nặng được cho là nguyên nhân khiến hệ thần kinh bị ảnh hưởng nghiêm trọng, góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe tâm thần của ông.
Loạt tác phẩm hoa hướng dương hiện đang được lưu giữ ở đâu?
Trong số 7 bức tranh Hoa Hướng Dương mà Van Gogh sáng tác tại Arles, chỉ còn 5 bức còn tồn tại sau những biến cố lịch sử và chiến tranh. Hiện này, các kiệt tác này đang được trưng bày tại các bảo tàng lớn trên thế giới như: Bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam (Hà Lan), Bảo tàng Nghệ thuật Philadelphia (Mỹ), Bảo tàng Nghệ thuật Sompo ở Tokyo (Nhật Bản) và Phòng trưng bày Quốc gia ở London (Anh). Cụ thể, 7 bức tranh bao gồm:
- Sunflowers, tháng 8/1888 – Bộ sưu tập cá nhân
Phiên bản đầu tiên mô tả ba bông hoa hướng dương trong một chiếc bình màu xanh lá đặt trên nền ngọc lam.

- Sunflowers, tháng 8/1888 – Đã bị phá hủy năm 1945 tại Ashiya, Nhật Bản
Tương tự bức đầu, nhưng với nền xanh đậm và thêm ba bông hoa nằm trên bàn.

- Sunflowers, tháng 8/1888 – Neue Pinakothek, Munich
Gồm 14 bông hoa với nền ngọc lam nhạt, bình và mặt bàn đều được sơn vàng – một trong những bức nổi tiếng nhất.

- Sunflowers, tháng 8/1888 – National Gallery, London
Vẽ 15 bông hoa với tông vàng chủ đạo – từ nền, bình đến hoa – tạo nên tổng thể rực rỡ, đậm chất biểu tượng.

- Sunflowers, tháng 11–12/1888 – Sompo Museum, Tokyo
Là bản sao đầu tiên của một trong các bức trước, được vẽ bằng kỹ thuật impasto dày, cho hiệu ứng bề mặt sống động.

Van Gogh thường vẽ lại những tác phẩm mà ông đánh giá là thành công, nhằm giữ một bản cho riêng mình, tặng người thân, hoặc phục vụ triển lãm và mục đích thương mại.
- Sunflowers, tháng 1/1889 – Philadelphia Museum of Art
Bản sao “hoàn toàn giống hệt và bình đẳng” với phiên bản thứ ba.

- Sunflowers, January 1889, Van Gogh Museum, Amsterdam
Bản cuối cùng trong bộ tranh và là bản sao ‘hoàn toàn giống hệt’ của phiên bản thứ tư.

Giá trị thực sự của loạt tranh không chỉ nằm ở tính vật chất hay nghệ thuật, mà còn là biểu tượng sống động cho tài năng phi thường, tâm hồn nhạy cảm và bi kịch của một họa sĩ đã dành trọn cuộc đời để phụng sự nghệ thuật – Vincent van Gogh.
Khám phá 7 bức tranh hoa hướng dương của Van Gogh không chỉ đưa chúng ta đến gần hơn với vẻ đẹp nghệ thuật, mà còn mở ra cánh cửa bước vào thế giới nội tâm phức tạp của một thiên tài. Mỗi bức tranh là một lát cắt cảm xúc, là sự kết tinh giữa ánh sáng, màu sắc và tâm hồn đầy trăn trở.
Những tác phẩm này không đơn thuần để chiêm ngưỡng, mà còn để cảm nhận, suy ngẫm và thấu hiểu một phần bi kịch – nhưng cũng đầy rực rỡ trong cuộc đời Vincent van Gogh.
Hãy cùng Artnam khám phá thêm những kiệt tác tranh hoa để làm giàu cảm xúc và không gian sống của bạn.