7 bức tranh hoa hướng dương của Van Gogh kiệt tác để đời
Vincent van Gogh là biểu tượng của hội họa thế giới, ông không chỉ gây ấn tượng bằng màu sắc rực rỡ mà còn bởi những câu chuyện cảm xúc ẩn sâu trong từng nét vẽ. Trong số đó, loạt tranh hoa hướng dương của Van Gogh chính là tấm gương phản chiếu tâm hồn cô đơn và đầy day dứt của ông. Hãy cùng Artnam khám phá ý nghĩa đặc biệt đằng sau những tác phẩm này.
Giới thiệu về họa sĩ Van Gogh
Vincent van Gogh (1853–1890) là một trong những họa sĩ theo trường phái hậu ấn tượng nổi bật nhất của Hà Lan, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử nghệ thuật thế giới. Dù bắt đầu theo đuổi hội họa khá muộn, ở tuổi 27 nhưng ông đã cống hiến trọn vẹn tâm huyết và cảm xúc vào từng tác phẩm. Cuộc sống của Van Gogh đầy rẫy những thử thách: nghèo đói, bệnh tật và sự xa lánh từ xã hội.
Tranh của ông nổi bật với những gam màu nóng rực rỡ, nét vẽ táo bạo, mạnh mẽ và thể hiện rõ cái nhìn chủ quan đầy xúc cảm với thế giới xung quanh. Mặc dù không được công nhận trong suốt cuộc đời, tên tuổi Van Gogh đã thực sự tỏa sáng sau khi ông qua đời và trở thành biểu tượng nghệ thuật truyền cảm hứng sâu sắc cho nhiều thế hệ họa sĩ và người yêu nghệ thuật sau này.
Bối cảnh ra đời 7 bức tranh hoa hướng dương của Van Gogh
Loạt tranh Hoa Hướng Dương nổi tiếng của Vincent van Gogh được sáng tác vào năm 1888, khi ông chuyển đến Arles, miền Nam nước Pháp. Với mong muốn xây dựng một xưởng vẽ chung cùng họa sĩ Paul Gauguin, Van Gogh đã vẽ những bức tranh này để trang trí “Ngôi nhà Vàng” – không gian chào đón bạn mình. Những đóa hướng dương vàng rực, sống động dưới nét vẽ đầy cảm xúc và kỹ thuật đặc trưng, không chỉ thể hiện khát vọng nghệ thuật mà còn là biểu tượng cho tình bạn và hy vọng của người nghệ sĩ tài hoa.
Trong bức thư gửi em trai Theo vào tháng 8 năm 1888, Vincent van Gogh chia sẻ niềm hứng khởi khi đang vẽ loạt tranh hoa hướng dương, với mong muốn tạo nên một “bản giao hưởng của màu xanh lam và màu vàng”.
Ông đã hoàn thành ba bức đầu tiên và dự định tiếp tục vẽ thêm để trang trí cho “studio chung” với họa sĩ Paul Gauguin tại Arles – nơi được ông gọi là “Ngôi nhà Vàng”. Van Gogh khẳng định: “Không có gì ngoài hoa hướng dương lớn”.
Ngoại trừ hai phiên bản ban đầu, toàn bộ loạt tranh được ông thực hiện trên canvas khổ 30.
Ý nghĩa loạt tranh hoa hướng dương của Van Gogh
Vincent Van Gogh đã tạo nên 4 bức tranh hoa hướng dương chỉ trong vòng gần một tuần. Trong suốt quá trình sáng tác, ông chỉ uống cà phê và rượu để giữ cho mình sự tỉnh táo. Các nghiên cứu cho thấy, đây cũng là giai đoạn mà Van Gogh cảm thấy phấn chấn và hạnh phúc nhất trong cuộc đời.
Màu vàng rực rỡ của hoa hướng dương cũng là màu sắc yêu thích của ông, không chỉ đem lại sức sống mãnh liệt mà còn tượng trưng cho sự tận tụy và trung thành. Bộ tranh nổi tiếng này không chỉ ghi lại từng khoảnh khắc từ lúc hoa nở rộ đến khi tàn úa, mà còn mang một ý nghĩa sâu sắc hơn: đó là ẩn dụ về vòng đời con người.
7 bức tranh Hoa hướng dương nổi tiếng của Van Gogh
Trong số 7 bức tranh Hoa Hướng Dương mà Van Gogh sáng tác tại Arles, chỉ còn 5 bức còn tồn tại sau những biến cố lịch sử và chiến tranh. Hiện này, các kiệt tác này đang được trưng bày tại các bảo tàng lớn trên thế giới như: Bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam (Hà Lan), Bảo tàng Nghệ thuật Philadelphia (Mỹ), Bảo tàng Nghệ thuật Sompo ở Tokyo (Nhật Bản) và Phòng trưng bày Quốc gia ở London (Anh). Cụ thể, 7 bức tranh bao gồm:
- Sunflowers, tháng 8/1888 – Bộ sưu tập cá nhân
Tác phẩm nổi bật đầu tiên mà Van Gogh sáng tác tại Arles chính là bức tranh Ba bông hoa hướng dương trong bình. Đây được xem là dấu mốc quan trọng, đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ từ những bức tranh hoa héo úa ở Paris sang một phong cách hậu ấn tượng đầy màu sắc và sức sống. Trong bức họa này, người xem dễ dàng cảm nhận được vẻ đẹp rực rỡ của ba bông hoa hướng dương vàng nổi bật trong chiếc bình xanh lá trên nền màu ngọc lam tươi sáng.
- Sunflowers, tháng 8/1888 – Đã bị phá hủy năm 1945 tại Ashiya, Nhật Bản
Bức tranh này với độ tương phản màu sắc cao, khác biệt so với bức “Ba bông hoa hướng dương trong bình”. Trong tranh, những đóa hoa hướng dương vẫn rực rỡ, nhưng có một bông đã rơi khỏi bình, gợi cảm giác mong manh. Nền xanh đậm làm nổi bật hoa ở vị trí trung tâm, tạo nên một điểm nhấn thị giác ấn tượng. Đáng tiếc, tác phẩm này đã bị phá hủy trong cuộc không kích năm 1945 tại Ashiya, Nhật Bản, khi còn thuộc một bộ sưu tập cá nhân.
- Sunflowers, tháng 8/1888 – Neue Pinakothek, Munich
Phiên bản thứ ba này được ông sáng tác để treo trong studio chung với Paul Gaugin. Bức tranh này vẫn giữ bảng màu giống phiên bản đầu tiên nhưng có nhiều đóa hoa hơn, tuy nhiên sắc thái lại kém rực rỡ hơn.
Vào mùa đông năm 1889, Van Gogh tiếp tục vẽ lại một số bức tranh hoa hướng dương mà ông yêu thích. Tiêu biểu là Bình 12 đóa hướng dương (1888) được ông tái hiện lại bằng trí nhớ. Vì vậy, phiên bản mới vừa mang sự khác biệt độc đáo vừa mang chút ấn tượng của bản gốc.
- Sunflowers, tháng 8/1888 – National Gallery, London
Bức tranh Hoa hướng dương Arles phiên bản thứ tư là một trong những bức nổi tiếng nhất của Van Gogh. Vào năm 2022, tác phẩm này đã trở thành tâm điểm chú ý khi bị các nhà hoạt động vì khí hậu ném súp cà chua ngay tại Phòng trưng bày Quốc gia ở London nhằm thu hút công chúng. Trước đó, vào mùa đông năm 1889, Van Gogh từng tạo thêm hai bản sao khác của bức tranh này.
Phiên bản thứ tư độc đáo nhờ cách phối màu. Van Gogh gần như chỉ sử dụng các sắc độ vàng, kết hợp một chút xanh lam và xanh lá, tạo nên một tác phẩm có bảng màu tinh tế nhưng thiếu độ tương phản.
- Sunflowers, tháng 11–12/1888 – Sompo Museum, Tokyo
Đây là bản sao đầu tiên của một trong các bức trước, được Van Gogh vẽ bằng kỹ thuật impasto dày, cho hiệu ứng bề mặt sống động.
Van Gogh thường vẽ lại những tác phẩm mà ông đánh giá là thành công, nhằm giữ một bản cho riêng mình, tặng người thân, hoặc phục vụ triển lãm và mục đích thương mại.
- Sunflowers, tháng 1/1889 – Philadelphia Museum of Art
Phiên bản hoa hướng dương thứ sáu được Van Gogh vẽ lại bằng trí nhớ, sao chép lại phiên bản thứ 3. Tuy vậy, bức tranh vẫn có những nét riêng ở cách phối màu u ám hơn, thể hiện sự bất ổn trong tâm lý con người ông.
- Sunflowers, tháng 1/1889, Van Gogh Museum, Amsterdam
Đây là bản sao của phiên bản thứ tư và cũng là bức tranh cuối cùng trong loạt tranh hoa hướng dương.
Giá trị thực sự của loạt tranh không chỉ nằm ở tính vật chất hay nghệ thuật, mà còn là biểu tượng sống động cho tài năng phi thường, tâm hồn nhạy cảm và bi kịch của một họa sĩ đã dành trọn cuộc đời để phụng sự nghệ thuật.
Tìm hiểu tranh hoa hướng dương của Van Gogh không chỉ đưa chúng ta đến gần hơn với vẻ đẹp nghệ thuật, mà còn mở ra cánh cửa bước vào thế giới nội tâm phức tạp của một thiên tài. Mỗi bức tranh là một lát cắt cảm xúc, là sự kết tinh giữa ánh sáng, màu sắc và tâm hồn đầy trăn trở.
Những tác phẩm này không đơn thuần để chiêm ngưỡng, mà còn để cảm nhận, suy ngẫm và thấu hiểu một phần bi kịch nhưng cũng đầy rực rỡ trong cuộc đời Vincent van Gogh.
Hãy cùng Artnam khám phá thêm những kiệt tác tranh hoa được lấy cảm hứng từ những tác phẩm của Van Gogh, để làm giàu cảm xúc và không gian sống của bạn.
Ngoài ra, hãy xem thêm các bức tranh nổi tiếng khác của họa sĩ Van Gogh như: Đêm đầy sao, Đồng lúa mì và cây bách, v.v.
