Cách vẽ tranh phong cảnh: 100+ chủ đề cực kỳ dễ vẽ cho người mới

Bạn đang loay hoay không biết bắt đầu từ đâu khi vẽ tranh phong cảnh? Thiếu ý tưởng, ngại phối màu hay chưa hiểu rõ bố cục là những trở ngại phổ biến với người mới học vẽ và học sinh làm bài tập mỹ thuật. Theo báo cáo Google Year in Search 2024, các chủ đề liên quan đến thiên nhiên và phong cảnh Việt Nam nằm trong nhóm xu hướng tìm kiếm nổi bật nhất năm. Trong bài viết này, bạn sẽ được Artnam hướng dẫn từng bước để tự tin vẽ tranh phong cảnh đẹp, đơn giản nhưng đầy cảm xúc ngay tại nhà.

Tranh phong cảnh là gì?

Tranh phong cảnh là một thể loại tranh miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên, có thể là đồng quê yên bình, núi rừng hùng vĩ, bãi biển hoàng hôn hay một góc phố nhỏ mùa thu. Đây là chủ đề rất phổ biến trong mỹ thuật học đường, đặc biệt với học sinh từ lớp 4 đến lớp 9, vì dễ thể hiện và kích thích trí tưởng tượng.

Không giống như tranh chân dung hay tĩnh vật, tranh phong cảnh thường tập trung vào bố cục không gian, ánh sáng và cách phối màu hài hòa. Với người mới bắt đầu học vẽ, phong cảnh chính là “bài học vỡ lòng” hoàn hảo, vừa nhẹ nhàng, vừa giúp rèn luyện kỹ năng quan sát và tư duy thẩm mỹ.

Nếu bạn đang băn khoăn không biết vẽ tranh phong cảnh đơn giản bằng gì, thì có thể bắt đầu với bút chì, màu sáp hoặc màu nước, đều là những chất liệu phổ biến và dễ dùng. Thậm chí, chỉ cần một tờ giấy trắng và vài nét vẽ, bạn đã có thể tạo nên một khung cảnh tuyệt đẹp rồi!

Một số đặc điểm khi vẽ tranh phong cảnh đơn giản

Bạn đang muốn vẽ tranh phong cảnh đơn giản mà đẹp? Dù là học sinh đang làm bài tập mỹ thuật hay người mới bắt đầu học vẽ, bạn đều có thể tạo ra những bức tranh phong cảnh ấn tượng nếu nắm được 5 yếu tố quan trọng dưới đây.

Bố cục rõ ràng

Tranh phong cảnh dù đơn giản vẫn cần một bố cục hợp lý để tạo sự hài hòa. Bạn nên xác định rõ đâu là tiền cảnh, trung cảnh và hậu cảnh. Ví dụ: cây ở gần, dòng sông phía xa, núi phía sau cùng.

Gợi ý: Hãy dùng bút chì phác thảo trước, chia bố cục theo đường ngang hoặc hình tam giác cân để tranh không bị rối mắt. Đây là cách nhiều giáo viên mỹ thuật hướng dẫn học sinh từ lớp 5 trở lên.

Màu sắc hài hòa

Một bức tranh phong cảnh đẹp không nhất thiết phải rực rỡ, mà cần phối màu sao cho dễ chịu.

Bạn có thể dùng màu nước, màu sáp, hoặc màu acrylic tùy chất liệu có sẵn. Màu trời, cây cỏ, mặt nước nên chọn tông gần gũi như xanh lá, xanh dương, vàng nhạt, giúp bức tranh dễ nhìn và nhẹ nhàng.

Theo khảo sát của Artnam từ các lớp vẽ online 2024, hơn 60% người học mới thường gặp khó khăn khi phối màu, vì vậy, đừng vội. Hãy bắt đầu với 2-3 gam màu chủ đạo, rồi thêm chi tiết sau.

Chi tiết đơn giản

Tranh phong cảnh đơn giản không cần quá nhiều chi tiết nhỏ. Thay vì vẽ từng chiếc lá, bạn hãy khái quát tán cây bằng các mảng màu tròn hoặc đậm nhạt khác nhau.

Lưu ý: Không nên tham vẽ quá nhiều vật thể, dễ làm mất điểm trọng tâm của tranh. Hãy tập trung vào một yếu tố nổi bật như cây cổ thụ, dòng suối hoặc con đường nhỏ.

Ánh sáng và bóng tối

Khi vẽ tranh phong cảnh, nhiều bạn thường chú ý đến màu sắc và chi tiết mà quên mất ánh sáng và bóng tối, hai yếu tố quan trọng giúp bức tranh có chiều sâu và chân thực. Một bức tranh có ánh sáng rõ ràng sẽ dễ dàng truyền cảm giác về không gian, thời điểm trong ngày và cả cảm xúc của khung cảnh. 

Ví dụ, nếu bạn vẽ một cánh đồng buổi chiều, vùng trời phía tây nên sáng hơn, còn các tán cây có thể nghiêng bóng về một phía. Ngay cả khi bạn chỉ sử dụng bút chì, việc làm đậm nhẹ đúng chỗ cũng có thể gợi được ánh nắng chiếu xiên hoặc những vùng khuất sáng. Hãy thử tưởng tượng xem, chỉ với một vài đường nét đơn giản và chút đậm nhạt, bức tranh của bạn sẽ trở nên sống động hơn rất nhiều.

Yếu tố tĩnh lặng

Phong cảnh đẹp không chỉ ở hình ảnh, mà còn ở cảm giác mang lại. Một góc đồng quê yên bình, cánh đồng lúa vào mùa gặt, hay hồ nước không gợn sóng, đều tạo nên cảm xúc thư giãn, an yên.

Đừng chỉ vẽ cho xong. Hãy thử hình dung bạn đang đứng trong chính khung cảnh đó, và đưa cảm xúc ấy vào từng nét cọ.

Cần chuẩn bị những đồ vật gì để có thể vẽ tranh phong cảnh?

Để vẽ tranh phong cảnh đơn giản tại nhà hoặc trong giờ mỹ thuật, bạn không cần quá nhiều dụng cụ đắt tiền. Quan trọng nhất là chọn đúng, để vừa dễ sử dụng, vừa phát huy được khả năng sáng tạo. Dưới đây là những vật dụng cơ bản mà người mới bắt đầu hay học sinh tiểu học, THCS đều có thể chuẩn bị dễ dàng.

Bút vẽ

Bút chì là lựa chọn lý tưởng khi bạn mới học vẽ tranh phong cảnh.

Bạn nên có:

• Bút chì mềm (loại 2B – 6B) để phác thảo
• Bút mực hoặc bút liner nếu muốn viền rõ nét

Ngoài ra, một số bạn yêu thích phong cách hiện đại có thể thử dùng bút gel màu hoặc bút kỹ thuật (technical pen) để tạo chi tiết cho tranh.

Giấy vẽ

Chất lượng giấy là yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp đến độ bám màu và độ bền của bức tranh, từ đó góp phần tạo nên một bức tranh có tone màu sáng và đường nét rõ ràng.

Gợi ý:

Giấy mỹ thuật A4 hoặc A3 dày từ 160gsm trở lên Nếu dùng màu nước, nên chọn giấy có bề mặt gân nhẹ để giữ nước tốt Với tranh phong cảnh đơn giản, giấy thường cũng đủ dùng nếu vẽ bằng bút chì hoặc sáp màu

Sáp màu

Sáp màu là một loại chất liệu phổ biến nhất trong các giờ học mỹ thuật ở trường mầm non & tiểu học. Nó dễ dùng, lên màu đều, và an toàn cho trẻ em.

Bạn nên chọn loại:

• Sáp màu dầu (oil pastel): màu đậm, dễ pha trộn
• Sáp màu khô (crayon): tiện dụng, không lem

Màu sáp rất thích hợp để thể hiện cảnh hoàng hôn, cánh đồng lúa hay đồi núi bằng những mảng màu lớn, tươi sáng.

Dụng cụ khác

Ngoài các vật chính, bạn có thể chuẩn bị thêm:

• Gôm (tẩy mềm)
• Thước kẻ để hỗ trợ chia bố cục
• Khăn giấy để tán màu sáp
• Băng keo giấy nếu muốn cố định giấy vẽ

Nếu học vẽ qua video, một chiếc điện thoại hoặc tablet kê gọn gàng trên bàn cũng là trợ thủ đắc lực.

Các quy tắc tuân thủ khi vẽ tranh phong cảnh đơn giản

Nhiều người mới bắt đầu học vẽ tranh phong cảnh, đặc biệt là học sinh hoặc người học tự do, thường bối rối không biết bắt đầu từ đâu và dễ rơi vào tình trạng khi vẽ thấy cái gì cũng muốn cho vào. Dưới đây là 3 quy tắc đơn giản nhưng quan trọng, giúp bạn tạo nên một bức tranh phong cảnh rõ bố cục, dễ nhìn và mang lại cảm xúc nhẹ nhàng, đúng tinh thần của dòng tranh này.

Bức tranh cần có điểm nhấn

Một bức tranh phong cảnh dù đơn giản vẫn nên có một điểm nhấn chính để người xem dễ dàng đặt mắt vào và cảm nhận được trọng tâm của khung cảnh. Đó có thể là một cái cây lớn giữa cánh đồng, một chiếc thuyền nhỏ giữa mặt hồ, hay ánh mặt trời ló qua dãy núi.

Điểm nhấn này giúp tranh không bị tản mác và là cơ sở để bạn xây dựng các chi tiết xung quanh. Đây cũng là mẹo phổ biến trong cách vẽ tranh phong cảnh đơn giản cho học sinh lớp 6, lớp 7 mà nhiều giáo viên mỹ thuật đang hướng dẫn.

Không sử dụng chi tiết ra ngoài tranh

Khi vẽ, nhiều bạn có thói quen vẽ lan ra ngoài khổ giấy hoặc bẻ góc nhìn để nhét thêm cảnh vật. Điều này khiến bố cục bị mất cân đối và rối mắt. Hãy tưởng tượng tranh của bạn như một khung ảnh, mọi yếu tố nên nằm gọn trong khung nhìn đó.

Nếu muốn vẽ cảnh rừng, biển hay cánh đồng, bạn nên chọn góc nhìn cố định và vẽ những gì thật sự cần thiết. Điều này giúp tranh có sự rõ ràng, đặc biệt là khi bạn sử dụng màu nước hoặc sáp màu, hai chất liệu rất dễ bị loang khi vẽ chi tiết quá sát rìa giấy.

Quy tắc vẽ cảnh vật trong tranh

Cảnh vật trong tranh phong cảnh thường chia làm 3 lớp: tiền cảnh (gần người xem), trung cảnh và hậu cảnh. Việc nắm rõ quy tắc này sẽ giúp bạn thể hiện độ sâu của không gian dù chỉ vẽ bằng bút chì hay màu sáp.

Ví dụ: tiền cảnh có thể là hàng cỏ, trung cảnh là một con suối, hậu cảnh là dãy núi xa xa. Mỗi lớp nên được xử lý khác nhau về kích thước và sắc độ để tạo cảm giác thật. Đây cũng là yếu tố được áp dụng trong các bức tranh phong cảnh nghệ thuật mà bạn có thể thấy trong sách mỹ thuật hay các buổi trưng bày tranh học sinh.

Artnam đã từng khảo sát trên 1.200 học viên mới và phát hiện: gần 70% người mới học vẽ tranh phong cảnh chưa phân biệt được bố cục 3 lớp, dẫn đến tranh thiếu chiều sâu. Vì vậy, việc nắm vững các quy tắc cơ bản sẽ giúp bạn “làm chủ khung cảnh” dễ dàng hơn nhiều.

Hướng dẫn vẽ tranh phong cảnh đơn giản theo từng chủ đề

Khi mới học vẽ tranh phong cảnh, một trong những cách hiệu quả nhất để làm quen là chọn chủ đề cụ thể và thực hành theo từng loại. Việc chia theo chủ đề không chỉ giúp dễ học, dễ vẽ mà còn khơi gợi cảm hứng sáng tạo cho học sinh, phụ huynh và người mới bắt đầu. 

Dưới đây là 4 chủ đề quen thuộc, gần gũi với người Việt Nam và rất phù hợp để luyện tập kỹ năng vẽ tranh phong cảnh đơn giản tại nhà.

Vẽ tranh phong cảnh núi

Nếu bạn đang tìm một chủ đề vừa đơn giản vừa tạo được chiều sâu, thì vẽ tranh phong cảnh núi là lựa chọn lý tưởng. Bạn có thể bắt đầu với một dãy núi ở xa, đường viền mờ nhạt, sau đó vẽ dần đến các chi tiết phía trước như cây cối, hồ nước hoặc con đường nhỏ. Để làm nổi bật dãy núi, hãy thử dùng màu lạnh như xanh dương nhạt, tím hoặc xám. Nếu dùng bút chì, bạn có thể đánh bóng đậm nhạt để tạo khối. Đây cũng là một trong những chủ đề hay xuất hiện trong bài tập mỹ thuật lớp 7 – lớp 9 hiện nay.

Vẽ tranh phong cảnh làng quê xưa

Làng quê luôn là nguồn cảm hứng tuyệt vời cho những bức tranh phong cảnh mang đậm nét văn hóa Việt. Bạn có thể vẽ cổng làng, cây đa, giếng nước, con trâu hay người nông dân đang gánh lúa. Điều quan trọng là giữ bố cục hài hòa và sắp xếp các yếu tố một cách mộc mạc. Sử dụng màu sáp hoặc màu nước với tông vàng, nâu đất, xanh lá sẽ giúp tranh thể hiện rõ được không khí yên bình, thân quen của thôn quê Việt Nam.

Vẽ tranh phong cảnh quê hương với dòng sông, ngôi nhà

Một chủ đề khác rất được học sinh yêu thích là tranh phong cảnh quê hương có dòng sông và ngôi nhà mái lá. Đây là cơ hội để bạn luyện vẽ bố cục có chiều sâu, ví dụ: ngôi nhà ở tiền cảnh, dòng sông uốn lượn ra xa, cây dừa nghiêng bóng bên bờ. Ánh sáng có thể thể hiện bằng cách dùng màu vàng cam cho buổi chiều, hoặc ánh xanh tươi sáng vào buổi sáng. Khả năng phối màu và dựng không gian là điều bạn sẽ luyện tốt qua dạng tranh này.

Vẽ tranh phong cảnh chì đen trắng

Nếu bạn chưa sẵn sàng làm việc với màu sắc, thì vẽ tranh phong cảnh bằng chì đen trắng là lựa chọn rất phù hợp. Bằng cách sử dụng bút chì HB – 6B, bạn có thể tạo nên các sắc độ sáng tối khác nhau. Hãy bắt đầu bằng khung cảnh đơn giản như một con đường quê, hàng cây bên đường hoặc ngọn núi xa xa. Điểm quan trọng là kiểm soát lực tay và bố cục rõ ràng. Vẽ bằng chì giúp bạn rèn luyện kỹ thuật đổ bóng, dựng hình, và cảm nhận ánh sáng trong tranh, một kỹ năng cực kỳ quan trọng nếu bạn muốn học lên vẽ chuyên sâu.

Hướng dẫn cách vẽ tranh phong cảnh đơn giản từng bước

Với người mới bắt đầu, đặc biệt là học sinh hoặc những ai đang tìm tài liệu vẽ tranh phong cảnh để làm bài tập mỹ thuật, việc nắm rõ các bước cơ bản sẽ giúp quá trình học vẽ trở nên dễ dàng và thú vị hơn. Dưới đây là hướng dẫn từng bước cực kỳ đơn giản để bạn có thể bắt đầu tạo nên bức tranh phong cảnh đầy cảm xúc, dù chỉ bằng bút chì, sáp màu hay màu nước.

Bước 1: Phác họa bố cục tổng thể

Trước khi vẽ chi tiết, bạn cần xác định rõ bố cục tổng thể của bức tranh. Hãy tưởng tượng bạn đang nhìn khung cảnh từ xa, đâu là đường chân trời, đâu là vật chính như ngọn núi, dòng sông, hay ngôi nhà?

Bạn nên dùng bút chì mềm (2B hoặc 4B) để nhẹ tay dựng hình.

Bố cục rõ ràng sẽ giúp tranh không bị rối, đồng thời là nền tảng để bạn sắp xếp các yếu tố như cây cối, mặt nước, bầu trời một cách hợp lý.

Bước 2: Phân lớp xa gần trong phong cảnh

Trong vẽ tranh phong cảnh, nguyên tắc gần to – xa nhỏ rất quan trọng. Phân lớp không gian thành tiền cảnh, trung cảnh và hậu cảnh giúp tranh có chiều sâu hơn.

Ví dụ: tiền cảnh là bụi cỏ hoặc con đường, trung cảnh là ngôi nhà, còn hậu cảnh là dãy núi hoặc mặt trời đang lặn.

Bạn có thể làm nhạt các chi tiết ở xa bằng cách dùng màu sáng hơn hoặc nét bút mảnh hơn. Đây là kỹ thuật thường thấy trong các bức tranh phong cảnh đơn giản của học sinh cấp 2.

Bước 3: Tô màu theo ánh sáng và cảm xúc

Đừng tô màu theo thói quen, hãy nhìn tranh và nghĩ xem ánh sáng đến từ đâu? Là buổi sáng, trưa hay chiều tà? Từ đó, chọn gam màu phù hợp.

Chẳng hạn:

• Buổi sáng: dùng tông xanh, vàng nhạt
• Buổi chiều: nên chọn cam, tím, đỏ nâu
• Trời âm u: dùng xám, xanh đậm

Ngoài ánh sáng, màu sắc còn mang cảm xúc. Bạn muốn tranh mình yên bình, rực rỡ hay sâu lắng? Điều này quyết định rất nhiều đến việc chọn màu sáp, màu nước hay chì màu để thể hiện.

Bước 4: Hoàn thiện chi tiết và làm nổi bật điểm nhấn

Khi đã có bố cục và màu sắc cơ bản, bước cuối cùng là thêm chi tiết nhỏ để bức tranh sống động hơn: gợn sóng trên mặt nước, tán cây rung nhẹ, hay cánh chim bay xa.

Bạn nên chọn một điểm nhấn rõ ràng, ví dụ: mặt trời, ngôi nhà hay chiếc cầu. Làm đậm hơn điểm này hoặc viền nhẹ bằng bút mực sẽ khiến người xem tập trung vào đúng trọng tâm. Lưu ý đừng cố nhét quá nhiều chi tiết. Sự đơn giản, nhẹ nhàng chính là nét riêng của tranh phong cảnh, nhất là với các bức tranh do học sinh vẽ bằng bút chì hay sáp màu.

Một số lưu ý khi vẽ tranh phong cảnh đơn giản

Vẽ tranh phong cảnh là một cách tuyệt vời để rèn luyện óc quan sát, cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên và thư giãn tinh thần. Tuy nhiên, nếu bạn là người mới học vẽ, học sinh đang làm bài tập mỹ thuật hoặc phụ huynh đang tìm ý tưởng hướng dẫn con, thì việc bắt đầu có thể khiến bạn thấy bối rối. 

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp bạn vẽ tranh phong cảnh đơn giản một cách dễ dàng, hiệu quả hơn, dù là bằng bút chì, sáp màu hay màu nước.

Xác định chủ đề cho bức tranh

Trước khi cầm bút vẽ, bạn cần xác định rõ mình muốn vẽ gì: cảnh núi, đồng quê, sông suối, làng quê hay biển cả?

Chủ đề không cần phức tạp, chỉ cần rõ ràng. Chẳng hạn, nếu bạn chọn “phong cảnh làng quê”, thì đừng vẽ thêm nhà cao tầng hay đường nhựa hiện đại vào, như vậy sẽ khiến bố cục bị lẫn lộn.

Việc xác định chủ đề ngay từ đầu giúp bạn định hướng tốt bố cục, chọn màu và sắp xếp chi tiết hợp lý. Đây là bước mà nhiều học sinh hay bỏ qua khi vẽ tranh phong cảnh lớp 4 đến lớp 9.

Tìm nguồn cảm hứng cho bức tranh phong cảnh

Đừng nghĩ bạn cần phải “tưởng tượng” ra cả bức tranh. Cảm hứng có thể đến từ:

• Một bức ảnh bạn đã chụp ở quê
• Cảnh thiên nhiên trên đường đi học
• Một bộ phim Việt Nam có khung cảnh đẹp

Bạn cũng có thể tham khảo trên Pinterest, YouTube hoặc các nhóm học vẽ phong cảnh trên Facebook. Nguồn cảm hứng rõ ràng sẽ giúp bạn tự tin hơn khi bắt đầu phác họa.

Chọn màu

Với tranh phong cảnh đơn giản, bạn nên ưu tiên màu sáp, màu nước hoặc chì màu – những chất liệu dễ tìm, dễ dùng. Mỗi chất liệu sẽ cho hiệu ứng khác nhau:

• Màu sáp: tươi, dễ bám giấy
• Màu nước: tạo chiều sâu, nhẹ nhàng
• Chì màu: an toàn, phù hợp học sinh

Màu sắc nên bám sát chủ đề. Ví dụ, nếu là buổi sáng, hãy chọn tông xanh, vàng nhạt. Nếu là buổi chiều, cam – đỏ – tím sẽ mang lại cảm xúc ấm áp hơn.

Chọn bút vẽ

Dù bạn dùng bút chì hay cọ, điều quan trọng là chọn công cụ phù hợp với độ tuổi và mục tiêu học vẽ.

• Học sinh tiểu học: nên dùng bút chì 2B, sáp màu ngắn dễ cầm
• Người lớn mới học: có thể dùng cọ bản nhỏ, bút liner hoặc màu nước

Bạn không cần bút chuyên nghiệp hay đắt tiền để bắt đầu. Hãy chọn loại bạn cảm thấy dễ dùng nhất, vì sự thoải mái khi cầm bút sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng bức tranh.

Tìm nguồn sáng

Ánh sáng trong tranh là yếu tố giúp tạo cảm giác không gian và chiều sâu. Bạn cần xác định ánh sáng đến từ đâu: từ trái, từ phải hay từ sau lưng người xem? Khi đã xác định nguồn sáng, bạn sẽ biết nên làm phần nào sáng hơn, phần nào đổ bóng. Điều này đặc biệt quan trọng khi vẽ bằng màu nước hoặc bút chì đen trắng. Tranh có ánh sáng tốt thường khiến người xem cảm thấy dễ chịu và “thật mắt” hơn.

Kết hợp màu sắc

Cuối cùng, hãy lưu ý đến việc phối màu. Đây không chỉ là tô đúng màu, mà còn là cách bạn truyền cảm xúc qua tranh.

Ví dụ: Muốn bức tranh nhẹ nhàng, dùng màu dịu: xanh lá non, vàng kem, xanh dương nhạt

Muốn tạo không khí ấm áp, chọn màu cam, đỏ, nâu đất Bạn có thể xem bảng phối màu cơ bản để biết màu nào hợp với nhau, tránh việc tranh bị lòe loẹt hay thiếu điểm nhấn.

Kết luận

Vẽ tranh phong cảnh không chỉ là một hoạt động nghệ thuật, mà còn là cách tuyệt vời để rèn luyện sự quan sát, sáng tạo và cảm xúc. Từ việc xác định chủ đề, dựng bố cục, phân lớp không gian, cho đến phối màu hài hòa và làm nổi bật điểm nhấn, mỗi bước đều góp phần tạo nên một bức tranh có hồn.

Đừng bỏ lỡ cơ hội sở hữu ngay những mẫu tranh phong cảnh đẹp, độc đáo và giá tốt nhất tại Artnam. Bấm vào để xem ngay bộ sưu tập mới nhất!