Họa sĩ Tô Dự là một trong những gương mặt nổi bật của nền mỹ thuật Việt Nam. Với cả cuộc đời tận tụy cho nghệ thuật, ông đã tạo nên nhiều tác phẩm giá trị, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng công chúng. Không chỉ dừng lại ở sáng tác, ông còn góp phần quan trọng trong việc phát triển và lan tỏa mỹ thuật Việt Nam đến với nhiều thế hệ.

Nếu bạn muốn tìm hiểu chi tiết hơn về tiểu sử họa sĩ Tô Dự cùng những đóng góp to lớn của ông, hãy theo dõi bài viết dưới đây.

Giới thiệu về họa sĩ Tô Dự

Họa sĩ Tô Dự là một trong những tên tuổi tiêu biểu của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ sau Cách mạng tháng Tám. Ông không chỉ là một nghệ sĩ sáng tác mà còn là người thầy, người truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ họa sĩ trẻ.

Các tác phẩm của Tô Dự mang đậm tinh thần dân tộc, phản ánh đời sống hiện thực, đồng thời giữ được sự dung hòa giữa phong cách tạo hình truyền thống và nghệ thuật tạo hình hiện đại.

Trong nền mỹ thuật Việt Nam, Tô Dự được đánh giá là một gương mặt có đóng góp bền bỉ và lâu dài, góp phần định hình thẩm mỹ và ngôn ngữ tạo hình của hội họa nước nhà.

Tiểu sử và cuộc đời của họa sĩ Tô Dự

Họa sĩ Tô Dự sinh năm 1930 tại làng Thường Thạnh, Cái Răng, nay thuộc TP. Cần Thơ – vùng sông nước miền Tây đầy cảm hứng nghệ thuật. Từ nhỏ, ông đã say mê vẽ, thường dùng que củi, than hay những vật liệu đơn sơ để ký họa phong cảnh, con người quanh mình, bộc lộ năng khiếu bẩm sinh.

Năm 15 tuổi, khi Cách mạng tháng Tám thành công, Tô Dự đã tham gia hoạt động văn nghệ kháng chiến, là thành viên tích cực của đoàn Thanh niên Cứu quốc miền Nam. Năm 1948, ông về vùng kháng chiến Cà Mau và theo học lớp Hội họa Kháng chiến do Sở Thông tin Nam Bộ tổ chức giữa rừng U Minh, biến đam mê hội họa thành con đường gắn bó trọn đời.

Sau những năm hoạt động và trau dồi năng khiếu giữa bom đạn chiến trường, Tô Dự trở thành phóng viên Báo Nhân Dân miền Nam, tiếp tục vẽ minh họa và ký họa về đời sống cũng như tinh thần đấu tranh của quân dân. Năm 1954, sau Hiệp định Genève, ông tập kết ra Bắc và giữ vị trí ở báo Nhân Dân.

Đến năm 1957, đam mê học hỏi thôi thúc ông ghi danh vào Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội, chính thức bước vào nền tảng hội họa chuyên sâu, tốt nghiệp năm 1961. Không dừng lại, ông được cử sang Liên Xô (Ukraine) theo học ngành hội họa sơn dầu tại Đại học Mỹ thuật Kiev thêm 7 năm.

Sau khi trở về, ông vừa sáng tác vừa giảng dạy tại Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội, truyền cảm hứng cho thế hệ họa sĩ trẻ suốt 5 năm liền.

Những năm đầu thập niên 1970, họa sĩ Tô Dự rời Bắc vượt Trường Sơn, trở lại chiến trường miền Nam dù tuổi đã không còn trẻ, tiếp tục sáng tác ngay tại các tuyến lửa và vùng tuyến đầu cho đến ngày đất nước hoàn toàn giải phóng.

Ông về lại quê hương Cần Thơ, tham gia nhiều công tác nghệ thuật, trở thành Chủ tịch Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Cần Thơ, tham gia Ban lãnh đạo Hội Văn học – Nghệ thuật địa phương.

Trên 50 năm sáng tác, ông nổi bật với các chất liệu sơn dầu, sơn mài, tranh lụa,… cùng một gia tài tranh ký họa đồ sộ ghi dấu lịch sử và đời sống. Suốt cuộc đời, ông nhận nhiều giải thưởng lớn như Huy chương vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam, Huy chương vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật cùng nhiều bằng khen giá trị.

Phong cách sáng tác đặc trưng của họa sĩ Tô Dự

Một dấu ấn nổi bật trong sự nghiệp của Tô Dự chính là sự am hiểu và sáng tạo vượt trội với chất liệu sơn mài truyền thống. Ông chính là một trong số ít nghệ sĩ hiện đại thành công trong việc mang sơn mài lên một tầm cao mới: từ các công đoạn vẽ – mài – đánh bóng đến sử dụng kỹ thuật cẩn trứng, vỏ trai, dát vàng và bạc.

Suốt sự nghiệp, Tô Dự kiên định với hai nguồn cảm hứng lớn: phong cảnh quê hương và con người lao động. Những bức tranh của ông nổi bật với khung cảnh làng quê, cánh đồng, dòng sông, bến nước, góc phố cổ hay chợ quê miền Tây Nam Bộ – tất cả đều hiện lên yên bình, sâu lắng và đầy chất thơ.

Ngoài ra, ông cũng dành nhiều tâm huyết cho mảng chân dung, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, với nét vẽ mềm mại thể hiện thần thái, cảm xúc, tạo cho mỗi nhân vật trong tranh một câu chuyện riêng. Các đề tài lịch sử, sinh hoạt, văn hóa cũng là mạch nguồn cảm hứng bất tận trong tranh của ông.

Các tác phẩm tiêu biểu của Tô Dự

Họa sĩ Tô Dự sở hữu gia tài nghệ thuật đồ sộ, nổi bật với nhiều bức tranh mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa vùng đất Nam Bộ. Có thể kể đến các tác phẩm tiêu biểu như:

“Đến với bạn”, “Tầm Vu”, “Đón đoàn tàu Côn Đảo” – đều là những bức tranh lớn, tái hiện không khí hào hùng cũng như tinh thần đoàn kết của người dân miền Nam thời chiến.
Hàng loạt tranh phong cảnh sông nước miền Tây như “Quê tôi Cái Chanh”, “Cầu dừa Cái Muồng”, “Chợ nổi Cái Răng”, “Sở Thượng – mùa nước nổi”, “Nông trường sông Hậu”, “Ngã Sáu Đông Phước”.
Tác phẩm lịch sử “Cảng Cần Thơ mới giải phóng”, “Cụ Nguyễn Ái Quốc đến biên giới” và đặc biệt là bộ tranh ghép gốm dài gần 200m ở Long Mỹ, Cần Thơ – một công trình tập thể ca ngợi chiến thắng của quân dân miền Nam.
Tranh ký họa “Căn cứ trong rừng tràm Cà Mau” ghi lại cuộc sống chiến khu.

Những bức tranh của họa sĩ Tô Dự đang được trưng bày tại bảo tàng lớn

Các tác phẩm của ông còn được sưu tầm tại các bảo tàng lớn như: Bảo tàng TP. Cần Thơ, Bảo tàng Quân khu 9, đồng thời xuất hiện trong bộ sưu tập của nhiều cá nhân tại Mỹ, Anh, Úc, Pháp….

Họa sĩ Tô Dự không chỉ được biết đến như một nghệ sĩ tài hoa mà còn là người thầy tận tâm, để lại nhiều bài học quý giá cho thế hệ trẻ yêu hội họa. Với những đóng góp to lớn cho mỹ thuật Việt Nam, đặc biệt là các tác phẩm mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa, ông đã kiến tạo nên một di sản nghệ thuật giá trị.

Di sản ấy không chỉ góp phần làm giàu thêm bản sắc nghệ thuật dân tộc mà còn trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho những người yêu và theo đuổi con đường sáng tạo.

Nếu bạn muốn tìm hiểu về những bức tranh tuyệt đẹp của các họa sĩ Việt tài năng khác, hãy chiêm ngưỡng bộ sưu tập Tranh mới tại Artnam ngay!